سرنوشت این پلاستیک دور ریخته شده چه می‌شود ,

قبل ازاینکه بخواهم در مورد بازیافت صحبت کنم لازم است یادآوری کنم کسی نمی‌تواند منکر جایگاه پلاستیک ها درزندگی روزمره ما شود.

کافیست نگاهی به اطرافتان بیاندازید تا با بنده هم نظرشوید از لوازم منزل و صنعتی و ساختمانی و هر جا را که نگاه می‌کنیم مملو از پلاستیک است.

پلاستیک ها این مصنوعات دوست داشتنی به علت قیمت ارزان ،شکل پذیری فوق العاده و خواص منحصر به فرد هر روز بیشتر و بیشتر جای خودشون را در زندگی ما باز می‌کنند.

نمی دانم یادتان هست یا نه ولی همین بیست ،سی سال قبل اکثر لوازم اتاق خودروی شما از لوازم فلزی بود ولی در حال حاضر تا حد ممکن پلاستیک جایگزین شده است (این شامل دیگر صنایع هم می‌شود .)

مزیت های فراوان پلاستیک ( که همگی کم و بیش می‌دانیم) باعث شد انفجاری در تولید و مصرف این کالا به وجود بیاید که زندگی را برای ما راحت تر کند. ولی همین پلاستیک دوست داشتنی کم کم باعث دردسرشد.

الان برایتان توضیح می‌دهم :

بنابراظهارات مدیرکنترل تولید شرکت های صنایع و پتروشیمی تولید محصولات پتروشیمی در سال 95 چیزی حدود 55 میلیون تن بوده است. و تقریبا هرساله 10 درصد به این تولید اضافه می‌شود.

از این میزان نزدیک به 200 تن سهم پلاستیک هاست ( به نقل از روزنامه همشهری) حال تصور فرمایید این مقدارپلاستیک درسال وارد بازارکشورمی شود تبدیل به محصول می‌شود در خانه و زندگی من و شما استفاده می‌شود. مقداری ازآنها که قابلیت استفاده بیشتر ازیک باررا دارند نگه داشته می‌شوند و الباقی دور ریخته می‌شود ! (البته همین هایی هم که نگه داشته ایم کمی دیرتر به سرنوشت دیگر پلاستیک ها دچار می‌شوند.)

بگذریم ازاینکه دیگر محصولات پتروشیمی هم آلاینده گی بیشتری نسبت به پلاستیک ها نداشته باشند کمتر مضر نیستند در جای دیگر راجع به این موضوع توضیح خواهم داد.

حال سرنوشت این پلاستیک دور ریخته شده چه می‌شود ؟

جالب است بدانید تنها 9% این پلاستیک ها شانس بازیافت و برگشت به صنعت را دارند الباقی با سوء مدیریت ( هم ازطرف خودما هم از طرف مسئولین ) یا در طبیعت رها شده یا در بهترین حالت سوزانده می‌شود که مضرات سوزاندن را شما بهتر ازمن میدانید.

حتما درتابلوهای تبلیغاتی خیابانها دیده و یا شنیده اید چقدر زمان برای از بین رفتن یک پلاستیک لازم است. تحقیق د راین مورد را به عهده ی خودتان می‌گذارم.!

از اینکه این پلاستیک که برای رفاه و راحتی من و شما درست شده چه بلایی بر سرخاک می‌آورد و چه سرعتی به روند فرسایش خاک می‌دهد و فرسایش خاک چه آسیب هایی که به زندگی ما نمیزند بحث دیگریست.

من نمیدانم چه برسر ما و مسئولین ما آمده است که با دست خودمان این بلاها را سرخودمان می‌آوریم.

فکر می‌کنم کم و بیش به اهمیت موضوع پی بردیم یا به بیانی دیگر درد را شناختیم.

حال چاره چیست ؟

قبل ازاینکه درمورد علاج این دردهمگانی صحبت کنم لازم میدانم به مساله ای اشاره کنم که دغدغه امروزه ایرانیان است.

اقتصاد واشتغال :

با توضیحاتی که درادامه می‌دهم می‌خواهم با یک تیر چند نشان بزنم هم چاره ای برای جنایتی که درحق خودمان و طبیعتمان و زندگیمان میکنیم ارائه دهم و هم جماعتی مشغول به کارشوند وهم ازهدررفتن سرمایه سرشاری که ازوجود آن بی اطلاع هستیم جلوگیری کنم.

حتما کلمه ی طلای کثیف به گوشتان خورده و شاید دردایره لغتتان هم باشد و جاهایی ازاین کلمه استفاده کرده اید اما چرا به پسماندها طلای کثیف می‌گویند؟ برای فهم بهتر مطلب لازم است به صورت خیلی مختصر درمورد پسماند ها توضیح بدهم.

پسماند و زباله شامل دو گروه خشک و تر می‌شود :

پسماند تربرای تولید کود کمپست مناسب است و پسماند خشک شامل پلاستیک ها ،فلزات و ... می‌شود.

قسمتی از پسماند خشک قابلیت بازیافت دارند و قسمتی باید از بین بروند( زباله سوزی ،تولید برق و ...)

در مورد تولید کود کمپست توضیحات مفصلی وجود دارد که در آینده به آن خواهم پرداخت فقط به این نکته توجه فرمایید در تولید کود کمپست از چه چیزی به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنیم و کسب درآمد می‌کنیم .اما بخش اعظمی از زباله خشک شامل پلاستیک ها می‌شود. می‌خواهم کمی شما را با دنیای پلاستیک ها آشنا کنم.

سعی می‌کنم ازبه کاربردن کلمات تخصصی پرهیز کنم ولی در موارد اضطراری چاره ای ندارم پوزش بنده را بپذیرید.

پلاستیک ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

پلاستیک هایی که دراثرحرارت ازبین می‌روند ( دسته ماهیتابه برای مثال)

پلاستیک هایی که با اعمال حرارت تغییر شکل می‌دهند ولی تغییر ماهیت نمی‌دهند ( انواع ظروف پلاستیکی مثل 20لیتری و...)

دسته دوم قابلیت بازیافت را دارا می‌باشند.

آنچه در مورد بازیافت پلاستیک ها لازم است بدانید این است که لفظ پلاستیک یک لفظ کلی درمورد تعدادی زیادی پلیمراست که هر کدام ماهیت و خواص منحصربه خود را دارد. برای فهم بهتر فلزات مثال خوبی هستند.

وقتی ازکلمه فلزاستفاده میکنیم منظور می‌تواند فولاد، مس و آلومینیوم باشد. منظور از پلاستیک هم می‌تواند پلی اتیلن، پلی پروپلین، پی وی سی، ای بی اس و .... باشد.

برای باریافت پلاستیک ها ابتدا باید آنها را خردکنیم و شستشو بدهیم.

بگذارید بازیافت یک ظرف 20 لیتری را توضیح بدهم :

تصور بفرمایید حجمی ازپلاستیک را برای بازیافت دراختیاردارید ابتدا 20لیتری و همجنس هایش را جدا می‌کنیم سپس آن را خرد کرده و شستشو می‌دهیم و درنهایت خشک می‌کنیم.

تصور کنید همراه این 20 لیتری مقداری چوب وارد سیستم شستشو ما بشود (می توانید خطاهای انسانی را دلیل این اتفاق در نظر بگیرید.)

از آنجا که 20لیتری ما چگالی کمتری نسبت به آب دارد ( روی آب شناور می‌ماند) و چوب نیزهمین خاصیت را دارد بنابراین با شستشو نمی‌توانیم چوب را از 20لیتری جدا کنیم.

پس راه حل این مشکل چیست ؟

برای برطرف کردن این مشکل از بازیافت حرارتی استفاده می‌کنیم.

بازیافت حرارتی توسط عملیات گرانول کردن انجام می‌شود. گرانول کردن توسط یک دستگاه اکسترودر، خنک کننده و خردکننده انجام می‌شود. هر پلاستیکی در یک بازه دمایی خاص خمیر می‌شود( دقت کنید که خمیر شدن با ذوب شدن متفاوت است)

مثلا 20لیتری داستان ما دردمای حدود 150درجه سانتیگراد خمیر می‌شود با تنظیم دمای دستگاه روی این عدد 20 لتیری خمیر شده و این خمیر ازلایه های توری مانند مش های ( اندازه سوراخ های توری ) متفاوت عبور داده می‌شود.

با این کا رچه اتفاقی می‌افتد؟

چوب که خمیر نمی‌شود پشت توری گیر می‌کند وهمچنین اگراحیانا پلاستیک از جنس دیگری هم باشد و دمای خمیر شدن متفاوتی هم داشته باشد ( بطری آب معدنی) از 20 لیتری جدا می‌شود.

این خمیر را سرد و دانه بندی میکینیم و درآخر بسته بندی می‌شود.

بازیافت تمام شد.

چند نکته که مهم است بدانید و به سرفصل این قسمت مربوط است را برایتان بازگو می‌کنم :

در یک کارخانه شستشو نزدیک به 10 نفر برای جداسازی و اپراتوری دستگاه لازم است. برای یک کارگاه گرانول 2 نفر کارگر لازم است.

این افراد به صورت مستقیم مشغول به کار می‌شوند شما مشاغل غیر مستقیم را هم در نظر بگبربد.

این توضیحات در مورد یک نمونه پلاستیک 20لیتری بوده.

تعداد پلاستیک های موجود را در نظر بگیرید برای هرکدام همین تعداد نیروی انسانی لازم است .( مثلا فیلم پی ای که در اصطلاح روزمره به آن نایلون می‌گویند شامل قطعات پلاستیکی خودرو و ... است .)

بگذارید در مورد درآمد کار هم توضیح بدم.

از آنجایی که مجال برای توضیح همه پلاستیک ها نیست پس همان قیمت 20لیتری داستان خودمان را برایتان بگویم :

این 20لیتری قبل از اینکه شسته شود هرکیلو بین 400 تا 1000 تومان ارزش دارد، بعد از خرد و شسته شدن ارزشش به 1400 تا 2000 تومان می‌رسد و بعد ازگرانول کردن به 1800 تا 2700 تومان ( قیمت ها مربوط به امروز 13/6/96 است) هر کارگاه معمولی می‌تواند ماهانه حداقل 20تن تبدیل انجام دهد. محاسبه درآمد با خودتان.

حالا که با اشتغال پذیری بالای این صنعت و درآمد خیلی خوب آن آشنا شدید جای تعجب ندارد که چرا این صنعت آنقدر محجورمانده است ؟!

برایتان این سوال پیش نمی‌آید که چرا این طلای کثیف را به جای بازگرداندن به چرخه صنعت، ایجاد ثروت بلای جان خودمان، محیط زیستمان و خاکمان کرده ایم ؟

مشکل ازعدم آگاهی خودمان است.

بحث درمورد زباله و پسماند و پلاستیک خیلی خیلی گسترده ترازاین مطالب ارائه شده است. سعی کردم با زبان ساده و خودمانی شما را با این صنعت و رفع مضراتی که می‌تواند داشته باشد و درآمد زایی و اشتغال زایی که دارد آشنا کنم.

امید است واقع شده باشد.